Phim Hoạt Hình: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai (5) - Báo đả an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (5)Cập nhật: cụm từ hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (4)
Huyền thoại về những Pơtao giò ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai vàng (2)
Huyền thoại bay những Pơtao đừng ngai vàng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - lót mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư trui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị biếu ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chốn ở” mới khang trang hơn, được bảo sang̉n tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mộng ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi ngờ lễ trọng đại. Chỗ đây, thanh gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy bấy lâu. Thế song, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng tao càng háo hức. Dù đây là sự kiện tiễn đưa ý ngờ̃a trọng đại với dân làng nhưng mà tịnh không trung một bóng người, chỉ có một số người già trong suốt làng lục đục đi tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển thanh gươm về dậṇa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn hòn cụm di tích Plei Ơi thẳng thớm dưới chân núi Chư Tao Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chẳng dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong đời sống linh tính của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dầúm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền qua nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm phí phạm lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày tiễn chân xuống chuẩn bị biếu buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong suốt các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn bóng gió: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở phứt, Hieo chả cúng nữa đâu! Mình chả phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn vành đai đồng) cùng các “thanh gươm cận vệ” khác.

Bên căn tặng̀i đã cũ chốn để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thâủ tục biếu bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đơm trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi lễ. Mà cây mác hàng chục năm chứ dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chẳng ngại độ cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu cho kịp giờ cúng.

Ghè rượu được mẹ vào, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè ra đong vào chiếc bao phủ́n đồng cổ được truyền qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào đậýn rượu rồi Rơn Lan Hieo chóng chóng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào lấṕn đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng tui hỏi thì Oi Phơ cho biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội gò̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dù uế trên người tham gia buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” cho cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung quành căn chòi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – đem gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich vòng vo lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông trèo lên căn chòi lấy xuống một bọc vải trắng đựng thanh gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, cơ mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng chả dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly cơ thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa mu nhỏ (chớ có đạn), một chiếc hồ đụn bằng đá, một chiếc phủ́n đá, một chiếc lấṕn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay đỡ lần lượt 4 que gươm ra, tất cả đã đều hen suyễn gỉ và chớ có vỏ gươm. Cầm thanh gươm chỉ có vòng đai gươm bằng đồng còn nguyên những khuơ văn của lửa và nước quyện nhau nhưng lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 thanh gươm cơ là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tui quá sững sờ bởi thanh gươm thần hô mưa, gọi gió truyền sang hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng chống.

Đít quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư tớ Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng que gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc tủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào cơ mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: lì, vâng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, lợn, gà bỏ vào chén đồng. Đủ các thủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là tặng gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng u nguyên sang̉ dạ trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng trui dâng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, tinh thông báo đến các thần lẻ biết. Chúng mình xin phép các Pơtao Apui tặng dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chốn ở mới, chỗ chân núi Chư tui Yang. Chúng tớ cầu xin các vị thần, các Pơtao cho người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui sang các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai đem gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo phứt bộ từ căn tặng̀i, tổ sang trọng ruộng rẫy bước về núi Chư mình Yang – nơi đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải sang cánh đồng đeo gươm thần về “chỗ ở” mới. Trời đương nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo bao phủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 dọ tính hạnh

Từ bỏ khóa liên can:

Huyền thoại
Pơtao
không ngai

Gửi bình luận mực bạn

(*)Họ và tên :
()()Địa chỉ Email :
mạng điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã công nhận :

Cạc tin cậy xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân gian miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chốn Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu nhỏ trợn Nẵng băng nhóm sang 3000 thí đơm chiếm ngôi bởi vì vô địch Giọng ca Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu trải quả trong sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Hoạt Hình

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai (5) - Báo đả an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét